Józef Krzyżański, Upust - pejzaż z młynem wodnym

olej, płótno, wym. 50 x 60 cm, , sygn. .i dat. l. d. "Józef Krzyżański 1948"

Józef Krzyżański (1898 - 1987) to artysta urodzony na Podolu, wykształcony w Krakowie w Akademii Sztuk Pięknych w pracowniach St. Kamockiego i Teodora Axentowicza, gdzie uzyskał dyplom w 1924 roku, a następnie w latach 1925-29 w Paryżu u Józefa Pankiewicza. Po powrocie do kraju osiadł w majątku pod Poznaniem i z tym miastem związał swe życie osobiste i artystyczne. W Paryżu związany był z kapistami, członkami tzw. „Komitetu Paryskiego”: Piotrem Potworowskim, Józefem Czapskim, Janem Cybisem i daje się poznać jako postimpresjonista - kolorysta. W okresie międzywojennym był czynny jako pedagog i twórca takich grup artystycznych jak wielkopolska “Plastyka”, krakowskie Zrzeszenie Artystów Plastyków “Zwornik” i “Jednoróg”. Wielokrotnie wystawiał swe prace w kraju i za granicą. Przez całe swoje artystyczne życie był wierny swym młodzieńczym fascynacjom i założeniom artystycznym. Pozostawił po sobie wielką spuściznę, lecz wśród znanych obrazów stosunkowo niewiele pochodzi z wcześniejszego okresu jego twórczości. Ten pogodny pejzaż wiejski z młynem stojącym nad wzburzonymi przez upust wodami strumienia być może prezentuje okolice Trzaskowa, gdzie autor posiadał majątek. Rozwiązania formalne i kolorystyczne dzieła wyraźnie wskazują na związki i doświadczenia artysty z twórczością Józefa Pankiewicza i z tradycją malarską kolorystów, których był wybitnym przedstawicielem. Pejzaż powstały w okresie okupacji niemieckiej. Artysta zaprezentował go 1946 w roku na wystawie wiosennej ZPAP w Poznaniu. Obraz sygnowany „J. Krzyżański 1942”, dół.