Wymiary: 81 x 114 cm
sygnowany, datowany i opisany l.d.: 'JÓZEF CHEŁMOŃSKI | 1875 r w Warszawie'
historyczne tytuły: Wieczór letni, wspomnienie Ukrainy; Pokój w dworku ukraińskim; Szara godzina
Stan zachowania
opinia Tadeusza Matuszczaka z dn. 1 marca 2023 roku
Pochodzenie
praca w kolekcji rodziny Leszczyńskich i jej spadkobierców od początku XX wieku do czasów obecnych, Komorów-Warszawa
Wystawiany
Wystawa obrazów Józefa Chełmońskiego, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, Warszawa, 1890
Wystawa stała, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, Warszawa, sierpień-grudzień 1875
Wystawa stała, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, Warszawa, luty 1875 (jako "Wieczór letni, wspomnienie Ukrainy")
Literatura
Tadeusz Matuszczak, Chełmoński poszukiwany, Radziejowice 2014, s. 46, poz. 21
Maria Gołąb, Chełmoński, Chmielowski, Witkiewicz. Pracownia w Hotelu Europejskim w Warszawie 1874-1883, katalog wystawy, Muzeum Narodowe w Poznaniu, Poznań 2010, s. 295, poz. 54 oraz s. 293, poz. 48
Maciej Masłowski, Józef Chełmoński, Warszawa 1973, s. 121-122
porównaj: Jerzy Sienkiewicz, Rysunek polski od Oświecenia do Młodej Polski, Warszawa 1970, s. nlb, nr kat. 289 (il. błędnie opisywana jako szkic do kompozycji historycznej autorstwa Adama Chmielowskiego), szkic Józefa Chełmońskiego do obrazu "Wieczór letni" w obrębie jednej karty z rysunkami różnych autorów, Muzeum Narodowe w Krakowie, nr inw. MNK III-r.a.-8153
Janina Wiercińska, Katalog prac wystawionych w Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie w latach 1860-1914, Wrocław-Warszawa-Kraków 1969, s. 49
Maciej Masłowski, Malarski żywot Józefa Chełmońskiego, Warszawa 1965, s. 167, 172-173 i 250
Krystyna Czarnocka, Józef Chełmoński, Warszawa 1957, s. 38 (wzmiankowany w kontekście recenzji Henryka Struvego)
Henryk Piątkowski, Chełmoński. (Wystawa zbiorowa prac jego w Towarzystwie Zachęty). I., "Kurjer Warszawski" 1907, nr 85, s. 2 (wzmiankowany jako "Szara godzina")
Sprawozdanie Komitetu Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Królestwie Polskiem za rok 1890, Warszawa 1891, s. 20
[wg. Wiktor Gomulicki], Luźne kartki. (Kilka słów o artystycznym talencie Chełmońskiego z powodu zbiorowej wystawy jego obrazów. Wieczór w botanicznym ogrodzie), "Kraj" 1890, nr 23, s. 3 (wzmiankowany jako "Wieczór")
Wiktor Gomulicki, Józef Chełmoński. (Profil krytyczny), "Bluszcz" 1890, nr 25, s. 195
Wiktor Gomulicki, Józef Chełmoński. (Profil krytyczny), "Bluszcz" 1890, nr 24, s. 189
Tadeusz Dowgird, Sztuki Plastyczne. Wystawa obrazów Józefa Chełmońskiego, "Przegląd Tygodniowy" 1890, nr 23, s. 294
Aleksander Świętochowski [Wo.], Wystawa obrazów J. Chełmońskiego, "Prawda" 1890, nr 20, s. 236 (wzmiankowany jako "Wieczór")
Wojciech Gerson, Z malarstwa. III. Wystawa prac Józefa Chełmońskiego [w TZSP], "Echo Muzyczne, Teatralne i Artystyczne" 1890, nr 346, s. 236
Sprawozdanie Komitetu Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Królestwie Polskiem za rok 1875, Warszawa 1876, s. 64
Przegląd wystawy sztuk pięknych, "Opiekun Domowy" 1876, s. 192
Józef Wojciechowski, Sprawozdanie z wystawy Towarzystwa zachęty sztuk pięknych, "Tygodnik Ilustrowany" 1875, nr 415, s. 377 (wzmiankowany jako "Lato")
Obrazy na Wystawie Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych. W Warszawie, "Tygodnik Mód i Powieści" 1875, nr 46, s. 547
Henryk Struve, Przegląd artystyczny. Wystawa Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Królestwie Polskiem. III. Malarstwo rodzajowe i krajobrazowe, "Kłosy" 1875, nr 539, s. 285
Władysław Bartkiewicz, Przegląd artystyczny, "Bluszcz" 1875, nr 41, s. 326
X. B., Wystawa Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych. (Przegląd miesięczny), "Przegląd Tygodniowy" 1875, nr 39, s. 459-460 (wzmiankowany jako "Wieczór")
X, [Z TZSP], "Kurier Warszawski" 1875, nr 174, s. 1
Biogram
W latach 1867-71 odbył studia malarskie w Klasie Rysunkowej oraz w prywatnej pracowni Wojciecha Gersona w Warszawie. W latach 1871-74 studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Monachium, gdzie związany był z polską kolonią artystyczną skupioną wokół Józefa Brandta i Maksymiliana Gierymskiego. Momentem formatywnym dla twórczości Chełmońskiego były podróże na Podole i Ukrainę (1872 i 1874-75). Do 1887 roku mieszkał w Paryżu, gdzie jego malarstwo cieszyło się dużą popularnością. Następnie powrócił do kraju, osiedlając się w Kuklówce k. Grodziska Mazowieckiego. Był jednym z najwybitniejszych polskich malarzy pejzażystów drugiej połowy XIX oraz początku XX stulecia. Malował realistyczne i nastrojowe w charakterze krajobrazy i sceny rodzajowe inspirowane mazowiecką czy kresową przyrodą. Obrazy Chełmońskiego znajdują się w najważniejszych kolekcjach publicznych Polsce, a także europejskich i amerykańskich zbiorach prywatnych.
