Żołnierze polscy internowani w Szwajcarii - Józef SMOLIŃSKI

Po klęsce wrześniowej 1939 roku we Francji przystąpiono do tworzenia wojska polskiego. 11 listopada 1939 r. Wódz Naczelny gen. Władysław Sikorski wydał rozkaz sformowania 2. Dywizji Strzelców Pieszych (początkowo pod nazwą 2. Dywizja Piechoty), wyznaczając na jej dowódcę gen. Bronisława Prugara-Ketlinga. Po ataku Niemiec na Francję jednostka została skierowana na front i włączona w skład francuskiego 45. Korpusu Armijnego dowodzonego przez gen. Mariusa Daille'a. 18 i 19 czerwca w starciach pod Maîche, Damprichard, Trevillers i Saint-Hyppolite powstrzymała napór wroga. W nocy z 19 na 20 czerwca z powodu wyczerpania amunicji i na rozkaz gen. Daille'a około 12 tysięcy polskich żołnierzy przekroczyło wraz z oddziałami francuskimi granicę i zostało internowanych w Szwajcarii.

Pięcioletni przymusowy pobyt w ojczyźnie Wilhelma Tella nie był okresem zmarnowanym. Polscy żołnierze byli aktywni na wielu polach. Zorganizowali kształcenie na poziomie podstawowym, zawodowym, średnim i wyższym. Przez trzy obozy uniwersyteckie przewinęło się około 700 żołnierzy, z czego 452 uzyskało dyplom. Kwitło życie kulturalne: działały zespoły teatralne, chóry, orkiestry, powstawały dzieła plastyczne, ukazywała się prasa i książki.

Jednocześnie starano się zachować zdolność bojową dywizji i organizowano tajne szkolenia wojskowe. Liczono, że w przyszłości dywizja zostanie użyta na froncie u boku aliantów lub, jeśli Niemcy zaatakują Szwajcarię, armii szwajcarskiej.

Internowani Polacy pomogli też gospodarce szwajcarskiej przetrwać trudne lata wojny. Pracowali w różnych jej gałęziach w obozach pracy rozsianych po całym terytorium kraju. Do dziś w krajobrazie Szwajcarii widoczne są ślady ich działalności, której symbolem są „Plenwege” – wybudowane przez nich „polskie drogi”.

Wersja dwujęzyczna, polsko-niemiecka

Wydawnictwo: Akademia Świętokrzyska im. Jana Kochanowskiego w Kielcach, Warszawa, 2010

Format: 295 x 210 mm, 200s.

Oprawa twarda, stan bardzo dobry.

Na ostatniej stronie wklejka Włodzimierza Cieszkowskiego, weterana Dywizji.