Unikat. I wyd. Podróże Richarda Pococke'a po Bliskim Wschodzie, 1743 Starodruk w j. angielskim

POCOCKE, Richard: A Description of the East, and Some other Countries. Tom pierwszy: Observations on Egypt. London: Printed for the author by W. Bowyer; MDCCXLIII (1743) s. 310, liczne tablice i mapy, komplet, 420x260mm

Rarytas w formacie folio.

starodruk w j. angielskim

Pomylona kolejność wszywanych tablic (XXXIV zamiast po stronie 100 jest po 104), ale są wszystkie. Wykryliśmy błąd drukarski w tym egzemplarzu. Wydrukowano zamiast stron 254 i 255 powtórnie strony 250 i 251. Po za tym kompletne. Blok w bardzo dobrym stanie. Czysty.

Exlibris wyrytowany przez E. Voysard'a dla Mr. Ame de St. Dider

Alexandre Charles Nicolas Amé de Saint-Didier , ur19 marca 1778w Wersalu , zmarł dnia15 kwietnia 1850 rdo Ferreux-Quincey (Aube), jeden z najwyższych urzędników i polityków francuskich. Prefekt Cesarstwa przy Napoleonie I. 

Étienne Claude Voysard (1746-1807) francuski miedziorytnik. Wykonał wiele portretów i obrazów (min. pierwszy portret Ludwika XVI 1774)

Pełna skóra, oprawa oryginalna z epoki. Stan dostateczny. 

Grand Tour to podróż będąca uzupełnieniem wykształcenia klasycznego w II połowie XVII a przede wszystkim w XVIII wieku. Młodzi mężczyźni, najczęściej arystokracji, a w II poł XVIII wieku po prostu najstarsi synowie, pragnący w przyszłości piastować wysokie stanowiska społeczne, polityczne, wojskowe czy religijne wybierali się w podróż do miejsc będących źródłem i fundamentem naszej cywilizacji, by je obejrzeć, wchłonąć i eksplorować, nabrać samodzielności i opanowania, obycia i wrażliwości na harmonię, piękno i smak estetyczny. Poznawali podczas tych podróży wielu ciekawych ludzi nauki, sztuki i polityki z którymi korespondowali po powrocie do rodzinnego kraju. Najczęściej udawali się do Włoch, Ziemi Świętej i Egiptu. Poznawali w ten sposób miejsca o których wcześniej się uczyli, jak Rzym, Florencja, Padwa, Wenecja, Paryż, ale też Berlin, Drezno, Wiedeń i Londyn dla podróżników z kontynentu… Odwiedzali też krainy znane z tekstów starożytnych, których uczyli się na pamięć przez całe dzieciństwo i młodość. Miejsca opiewane przez Homera i opisywane przez Herodota, Nestora czy innych. Podczas podróży wykorzystywali w praktyce języki, które opanowali podczas edukacji, a przede wszystkim spełniali młodzieńcze potrzeby odkrywania, badania, obserwowania, nazwania i opisania świata. Grand Tour w większości przypadków był przygodą życia, która kształtowała ich późniejsze postrzegania rzeczywistości i ról społecznych. Określenie Grand Tour pojawiło się po raz pierwszy w przewodniku „An Italian Voyage” autorstwa Richarda Lasselsa z roku 1698. Jednym z pierwszych odbywających podróż edukacyjną po Europie był Thomas Coryat (1577-1617), który w 1608 wyruszył pieszo w podroż po Włoszech. Uważany za ojca Grand Tour, który w swej książce Curyat's Creduties wyznaczył itinerarium dla przyszłych podróżników, wraz z „obowiązkowymi stacjami”. Zwyczaj odbywania Grand Tour odcisnął swe piętno na kulturze północnej Europy. Z podróży pozostawały wspomnienia, często utrwalane w postaci książkowej. 

Jednym z ważniejszych autorów dokładnie opisujących swoją podróż był Richard Pococke (ur. 19 listopada 1704 w Southampton, zm. 25 września 1765 w Tullamore) – angielski duchowny, zatwardziały podróżnik i pisarz podróżniczy. Był biskupem Ossory (1756-65) i Meath (1765), obu diecezji Kościoła Irlandii. Jednak najbardziej znany jest ze swoich pism podróżniczych i pamiętników. 

Opis Wschodu i niektórych innych krajów wydał w 2 tomach, a 3 woluminach formatu folio. Poszczególne części mają następujące podtytuły:

Część I – Obserwacje na temat Egiptu

Część II – Obserwacje dotyczące Palestyny lub Ziemi Świętej, Syrii, Mezopotamii, Cypru i Candii

Część III – Obserwacje wysp Archipelagu, Azji Mniejszej, Tracji, Grecji i niektórych innych części Europy (opisał też Polskę, znajdziemy informacje o Pica Polonica i czarownicach w naszym kraju)

I zawierają prócz szczegółowych opisów podróży szereg całostronicowych ilustracji miedziorytniczych i map odwiedzanych miejsc. Większość płyt jest niepodpisana. Ale kilka map jest podpisanych jako narysowane i wygrawerowane przez T. Jefferysa; płyty botaniczne (tom I.pl. 72-75, tom II.pl. 82-89) narysowane i wygrawerowane przez G.D. Ehreta. Dwie płyty w tomie I (38, 39) są podpisane jako wygrawerowane przez G. Childa. W tomie II pięć płyt jest podpisanych jako wygrawerowane przez Sama Wale'a, a jedna (nr 16) jako wygrawerowana przez J. Mynde. Winieta tytułowa i wineta dedykacji w tomie I są podpisane zgodnie z projektem i wygrawerowaniem H. Gravelota; te z tomu II część I i winiety tytułowej części II są podpisane tak, jak narysował H. Gravelot i wygrawerowany przez C. Grigniona. Kilka tablic ma własne podpisy dedykacyjne.

Autor dedykuje tom I Henrykowi Earlowi Pembroke. 

POCOCKE, Ryszard (1704-1765). Opis Wschodu i kilku innych krajów. Londyn: W. Bowyer dla autora, 1743-1745. (420 x 260 mm)

„Urodzony w Anglii w 1704 roku, z duchownymi po obu stronach rodziny, wczesny egiptolog Richard Pococke rozpoczął swoją karierę kościelną w Waterford pod opieką swojego wuja, Thomasa Millesa, biskupa Waterford & Lismore. Jego pierwszym preferowanym kierunkiem było stanowisko preceptora katedry w Lismore (1725).

W wieku dwudziestu dziewięciu lat, Pococke wyruszył w swój Grand Tour w 1733 roku ze swoim młodszym kuzynem, Jeremiaszem Millesem, i razem odwiedzili ośrodki kulturalne Francji i Włoch, zakończone znacznym pobytem w Rzymie. Odwołani po zaledwie dziewięciu miesiącach, aby umożliwić Jeremiaszowi Millesowi objęcie stanowiska preceptora katedry w Waterford (1735), kuzyni spędzili następne dwa lata planując bardziej niezwykłą drugą trasę Grand Tour, która ostatecznie zabierze Pococke do Egiptu i innych części Imperium Osmańskiego. Wyruszyli latem 1736 roku i podróżowali po Europie Środkowej, odwiedzając mniej znane kraje Imperium Habsburgów, ale ich podróże zostały przerwane po raz drugi, jesienią 1737 roku, kiedy Jeremiasz Milles został przekonany do powrotu do Waterford, aby opiekować się biskupem, który cierpiał na kamienie żółciowe - stan, na który ostatecznie zmarł. Kuzyni rozstali się w Trydencie i Pococke, uzyskawszy w Wenecji osmański paszport, zaokrętował się na statek do Aleksandrii.

Chociaż podróżował po całej wschodniej części Morza Śródziemnego, spędzając cztery lata w Egipcie, Ziemi Świętej, Libanie, Syrii, na wyspach greckich, w Turcji i Grecji kontynentalnej, jest najbardziej znany z naukowych i szczegółowych obserwacji, które poczynił na temat Egiptu. Obserwacje te zostały przedstawione w tomie pierwszym jego bogato ilustrowanej książki, A Description of the East & some other Countries (1743). Choć potępiona przez dwóch rywalizujących ze sobą pisarzy wschodnich podróży - dr Charlesa Perry'ego (1743) i wielebnego Thomasa Shawa (1746) - publikacja Pococke'a odniosła natychmiastowy sukces, a po niej nastąpił drugi tom (1745), który opisał wszystkie inne miejsca, które odwiedził na wschodzie.

Podczas swojej dalekosiężnej i nieustraszonej podróży na wschód, Pococke odbył dwie oddzielne podróże po Egipcie. Pierwszy miał miejsce na początku września 1737 roku, kiedy wypłynął z Livorno do Aleksandrii. Po trzytygodniowym pobycie w stolicy, gdzie bardzo podziwiał  Kolumnę Pompejusza, odwiedził Rosettę, później wyruszył łodzią, aby podróżować w górę Nilu do Wielkiego Kairu. Po prawie miesiącu spędzonym w tym mieście, gdzie zaintrygował go m.in. "Mikias", urządzenie do pomiaru wysokości Nilu, popłynął łodzią do Akhmim, gdzie spędził Boże Narodzenie w pobliskim klasztorze. Następnie odwiedził Karnak i Luksor, gdzie oglądał słynne antyki przez okres czterech dni, a następnie kontynuował podróż do Asuanu, do którego dotarł pod koniec stycznia 1738 roku. Stamtąd udał się do Adfou, Etne i El Qurna, gdzie odwiedził słynne grobowce królów, a w drodze powrotnej do Akhmim odwiedził Quenę, Dardanę i Girgę. W marcu Pococke wypłynął z portu Damietta do Jaffy na łodzi pielgrzymkowej i po dziesięciomiesięcznej podróży po Ziemi Świętej, Libanie, Syrii i Cyprze dotarł z powrotem do tego portu w Wigilię Bożego Narodzenia 1738 roku. Dwa dni później popłynął do Kairu, gdzie pozostał przez trzy miesiące, podczas których odwiedził piramidy w Gizie i w Sakkarze. Pod koniec marca wyruszył z karawaną na górę Synaj, gdzie przebywał przez okres wielkanocny, a pod koniec kwietnia ponownie odwiedził Kair, Rosettę i Aleksandrię. 2 lipca zaokrętował się statkiem na Kretę, kończąc tym samym swoją podróż po Egipcie.

Jako jeden z bardziej uczonych wielkich turystów swoich czasów, Pococke poświęcił wiele czasu i uwagi na studiowanie wszystkich aspektów kultury egipskiej. Powstała książka (1743) słynie nie tylko z obfitości rysunków architektonicznych, ale także z wyjaśnień starożytnej i nowszej historii. Dał także żywe opisy współczesnego życia w Egipcie; i to właśnie ten aspekt jego pracy przyniósł mu reputację pioniera antropologii. Był też poważnym kolekcjonerem, a podczas podróży po Egipcie zgromadził ciekawy asortyment monet, medali, antyków (w tym dwie ludzkie mumie i parę posągów blokowych) oraz ciekawostki przyrodnicze. Zostały one wysłane z powrotem do jego matki w Anglii do jego gabinetu ciekawości i o ile nam wiadomo, były trzymane razem przez całe życie, a po jego śmierci zostały rozproszone. 

Pococke spędzał dużo czasu w głównych miastach (Aleksandria, Rosetta i Kair), udzielając się towarzysko, przyjmując obcokrajowców, zwłaszcza konsulów angielskich, francuskich i holenderskich oraz kupców związanych z angielskimi domami handlowymi. Handel tekstyliami, do którego należały te osoby, miał dodatkowy urok dla Pococke'a: jak wynika z jego portretu w egzotycznym stroju wschodnim; listy do matki z częstymi opisami ubrań i draperii; i jego założenie w późniejszym życiu zakładów tkackich lnu w Irlandii, miał więcej niż przelotne zainteresowanie tkaninami i ich produkcją.

Istnieją trzy źródła wiadomości o podróży Pococke'a po Egipcie: wspomniany wyżej tom jego opis podróży (1743); niepublikowany notatnik opisujący jego podróż z Livorno do Aleksandrii (British Library, Add. 22995); oraz dwa obszerne zbiory listów rękopiśmiennych.” Dr Rachel Finnegan

Jeszcze jedna ciekawostka:

W drodze powrotnej na północ spotkał przypadkowo duńskiego podróżnika Frederika Nordena (1708-1742). Norden kontynuował podróż na południe, docierając ostatecznie do Derr. Obaj podróżnicy wykonali staranne rysunki Wielkiego Sfinksa w Gizie, ale Pococke wykorzystał pewną licencję artystyczną i zastąpił brakujący nos kolosalnego posągu. Publikacja niniejszej pracy przyniosła prestiż Pococke'owi, a następnie został członkiem-założycielem Klubu Egipskiego.