Lucyan (Lucjan) Rydel Awanturnik XVIII wieku Książę "Denassów" szkic historyczno-obyczajowy

add Sinun muistiinpanot

Kohteen kuvaus

Rydel Lucyan (Lucjan)
Awanturnik XVIII wieku Książę "Denassów" szkic historyczno-obyczajowy

Kraków 1903
Spółka Wydawnicza Polska
140s.
o. przedwojenna, półpłócienna - złocony grzbiet - tytulatura i monogram, marmoryzowany blok,
Śliczny stan, pieczęć Franciszka Próchnickiego
For. ca: 21x14 cm

"Trzeba jednak podkreślić, iż Rydel-poeta dał w tej pracy dowód znajomości warsztatu historyka. Za punkt wyjścia wziął francuską biografię d’Aragona Un paladyn au XVIII siècle. Le prince Charles de Nassau-Siegen (Paryż 1893), dopełniając ją pracą Juliana Bartoszewicza Znakomici mężowie XVIII wieku, klasyczną monografią Waleriana Kalinki Ostatnie lata panowania Stanisława Augusta oraz wydanym przez Kraszewskiego Pamiętnikiem anegdotycznym z czasów Stanisława Augusta autorstwa Ludwika Cieszkowskiego (stąd przepisał z niewielkimi zmianami rozdział
o Karolinie z Gozdzkich i jej związku z de Nassau). Dodatkowo wykorzystał nieznane nauce listy i wiersze, które odnalazł w archiwum Pusłowskiego i w archiwum familijnym Popiela, kopiując je wiernie wraz z odnotowywaniem pomyłek w pisowni, włączył kilka nieznanych cytatów z prasy codziennej warszawskiej i paryskiej, dla ubarwienia narracji i stworzenia tła epoki dodał cytaty wierszowe z Woltera, Stanisława Trembeckiego i Zygmunta Węgierskiego. Porównując dostępne materiały, podważał też niektóre twierdzenia (na s. 57 przypis 2 powątpiewa w prawdziwość wersji Nassau, przeciwstawiając ją źródłom polskim, s. 128–129 – podanie w wątpliwość wersji Pamiętnika anegdotycznego… jako niepotwierdzonej). Wnioskowanie opierał na argumentach identycznych jak Piekosiński (większa konkretność i szczegółowość źródła przesądza o jego prawdziwości). W narracji szedł śladem Szajnochy ubarwiając ją dialogami i ekspresywnymi scenkami teatralnymi, w rzadkich ocenach historycznych przyjmował perspektywy skutków politycznych określonych działań, tak jak szkoła krakowska, ale zarazem dawał folgę uczuciom smutku i żalu z powodu popełnianych przez przodków błędów (s. 52, ocena konfederacji barskiej). Askenazy – znawca gier i czynności dyplomatycznych – trafniej odgadywał rzeczywiste intencje Nassau, niemniej praca Rydla wniosła nowy materiał do losów głośnego obieżyświata, a pod względem warsztatowym nie odbiegała in minus od ówczesnych publikacji historiograficznych."

Tadeusz Budrewicz, Historiograficzne próby Lucjana Rydla, Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis
Studia Historicolitteraria 19 (2019)